O Κερατοειδής είναι το διαυγές, πρόσθιο “παράθυρο” του οφθαλμού. Επιτρέπει την είσοδο του φωτός προς το εσωτερικό του ματιού, δίνοντάς μας έτσι την δυνατότητα να βλέπουμε καθαρά.

Τα κυριότερα νοσήματα του κερατοειδή είναι:

>Κερατόκωνος

Πρόκειται για την κατάσταση κατά την οποία ο κερατοειδής γίνεται πολύ λεπτός και προβάλει. Η παραμόρφωση αυτή μπορεί να επιφέρει σοβαρή διαταραχή της όρασης. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται όψιμα κατά την εφηβική ηλικία ή νωρίς κατά τη πρώτη εικοσαετία της ζωής. Συχνά ο κερατόκωνος εξελίσσεται αργά για 10 ή 20 χρόνια και μετά σταματά. Στα πρώϊμα στάδια, η όραση μπορεί να διαταραχθεί ελαφρά προκαλώντας θάμβος, φωτοευαισθησία και ερεθισμό. Το κάθε μάτι προσβάλλεται σε διαφορετικό βαθμό. Καθώς η νόσος προχωρά και ο κερατοειδής γίνεται κυρτότερος διαταράσσεται και η όραση ανάλογα. Αν ο κερατοειδής υποστεί οίδημα, η οπτική οξύτητα μπορεί αιφνίδια να μειωθεί. Ο κερατοειδής εξοιδαίνεται όταν το ελαστικό τμήμα του παρουσιάζει μια μικρή ρωγμή που προκαλείται από την συνεχή εκτάνυσή του εξαιτίας του προβάλλοντος κωνικού μορφώματος. Το οίδημα μπορεί να επιμείνει για εβδομάδες ή και μήνες καθώς η ρωγμή επουλώνεται και αντικαθίσταται βαθμιαία από ουλώδη ιστό.

>Θόλωση του κερατοειδή

Τραύματα του κερατοειδή, νοσήματα ή κληρονομικές καταστάσεις είναι δυνατόν να προκαλέσουν την θόλωση, παραμόρφωση ή ουλοποίηση του κερατοειδή. Η θόλωση του κερατοειδή είναι όπως ένα στρώμα πάγου επάνω σε γυαλί. Εμποδίζει την καθαρή δίοδο του φωτός προς το πίσω μέρος του ματιού με αποτέλεσμα να μειώνεται η όραση σε τέτοιο βαθμό που μερικές φορές φθάνει στην τύφλωση. Επιπλέον, τραύματα ή διάφορα νοσήματα του κερατοειδή μπορεί να προκαλούν αφόρητο πόνο.

>Τραυματισμοί του κερατοειδή

Αιχμηρά αντικείμενα όπως μαχαίρια, μολύβια, αγκάθια ή άλλα μπορούν να προκαλέσουν σοβαρό τραυματισμό του Κερατοειδή. Πυροτεχνήματα, μπαταρίες που εκρήγνυνται, τοξικές χημικές ουσίες, μπορεί, να καταλήξουν σε σοβαρή ουλοποίηση του κερατοειδή.

>Λοιμώξεις

από βακτήρια, μύκητες ή ιούς αποτελούν συχνά αιτίες βαριάς βλάβης του κερατοειδή. Επίσης, κάποιες φορές η εκφύλιση του κερατοειδή μετά από εγχείρηση καταρράκτη (οίδημα κερατοειδούς) όπως επίσης και ορισμένες καταστάσεις που σχετίζονται με τη μεγάλη ηλικία, μπορεί να επηρεάσουν τη διαύγεια και την υγεία του κερατοειδή. 

Τέλος, ορισμένες διαταραχές του κερατοειδή κληρονομούνται και μπορεί να καταλήξουν σε θόλωσή του, με αποτέλεσμα απώλεια της όρασης.

Αν ο Κερατοειδής θολώσει, ο μόνος τρόπος για να αποκατασταθεί η όραση είναι η αντικατάστασή του, δηλαδή η τοποθέτηση μοσχεύματος.

Η μεταμόσχευση του κερατοειδή (κερατοπλαστική) είναι η επιτυχέστερη από όλες τις μεταμοσχεύσεις ιστών. Περίπου 15-20.000 μεταμοσχεύσεις κερατοειδή γίνονται κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Το ποσοστό επιτυχίας εξαρτάται από την αιτία της θόλωσης. Έτσι, μεταμοσχεύσεις κερατοειδή που γίνονται μετά από εκφύλιση ή μετά από εγχείρηση καταρράκτη, όπως επίσης και εκείνες που γίνονται για κερατόκωνο έχουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Αντίθετα, μεταμοσχεύσεις που γίνονται ύστερα από χημικά εγκαύματα έχουν μικρότερα ποσοστά επιτυχίας.

Ο κερατοειδικός ιστός για μεταμόσχευση προέρχεται από Τράπεζες Οφθαλμών. Η εγχείρηση συνίσταται στην τοποθέτηση του διαυγούς κεντρικού τμήματος του κερατοειδή που προέρχεται από το μάτι του δότη , στο μάτι του ασθενή. Σε μικρό χρονικό διάστημα μετά την εγχείρηση, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του.

Η απόκτηση της καλύτερης δυνατής όρασης μετά τη μεταμόσχευση μπορεί να απαιτήσει μέχρι και ένα χρόνο μετά την επέμβαση, ανάλογα με το ρυθμό επούλωσης και την υγεία του υπόλοιπου ματιού. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι όπως σε κάθε μεταμόσχευση έτσι και εδώ μπορεί ο οργανισμός να απορρίψει το μόσχευμα. Τα κύρια σημεία που προειδοποιούν για την κατάσταση αυτή είναι η ερυθρότητα του ματιού και η επιδείνωση της όρασης. Αν παρουσιαστούν ανάλογα συμπτώματα θα πρέπει ο ασθενής να συμβουλευτεί επειγόντως τον χειρουργό του ακόμα και αν έχουν περάσει χρόνια μετά την επέμβαση.