Χρόνιο Γλαύκωμα ανοικτής γωνίας

Είναι η συνηθέστερη μορφή γλαυκώματος αντιπροσωπεύοντας τουλάχιστον το  90%  των περιπτώσεων γλαυκώματος. Το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας δεν έχει συμπτώματα, αναπτύσσεται αργά και είναι χρόνιο.

Δημιουργείται από την απόφραξη των καναλιών αποστράγγισης του οφθαλμού με αποτέλεσμα το συσσωρευμένο υγρό του οφθαλμού να οδηγεί σε αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Σε αυτόν τον τύπο γλαυκώματος, η γωνία ανάμεσα στην ίριδα και τον κερατοειδή παραμένει ανοικτή (ανοικτής γωνίας) αλλά  χάνει βαθμιαία τη λειτουργικότητά της.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν γλαύκωμα ανοικτής γωνίας αισθάνονται καλά και έχουν ικανοποιητική όραση. Συνήθως δεν υπάρχουν πρώιμα συμπτώματα της νόσου. Εξελίσσεται σιγά και συχνά περνά απαρατήρητη για μήνες ή και χρόνια, προκαλώντας σταδιακή χειροτέρευση της όρασης. Έτσι, εάν το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας δε διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια της όρασης ενώ μερικές φορές γίνεται αντιληπτό μόνο αφού έχει ήδη προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές. 

Γλαύκωμα κλειστής γωνίας  – οξύ γλαύκωμα

Σε αυτόν τον τύπο γλαυκώματος -ο οποίος είναι σπάνιος- η γωνία της ίριδας με τον κερατοειδή είναι κλειστή με αποτέλεσμα να μειώνεται η λειτουργικότητά της και να αυξάνεται η ενδοφθάλμιος πίεση. 

Κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί η ίριδα να μετακινηθεί περισσότερο και να οδηγήσει σε πλήρη απόφραξη της γωνίας με αποτέλεσμα την απότομη αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης (οξύ γλαύκωμα).

Στο οξύ γλαύκωμα η ξαφνική αύξηση της πίεσης συνοδεύεται από συμπτώματα όπως – έντονος πονοκέφαλος, ουράνιο τόξο γύρω από τα φώτα το βράδυ, λάμψεις, ναυτία ή και έμετο. Το οξύ γλαύκωμα απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση γιατί ξαφνική αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές άμεσες βλάβες της όρασης.

Η αντιμετώπιση στο γλαύκωμα κλειστής γωνίας συνήθως συνίσταται σε μικροχειρουργική ή σε θεραπεία με Laser – μέτρα συνήθως πολύ επιτυχή και με μεγάλη διάρκεια.

Δευτεροπαθές γλαύκωμα

Μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα τραυματισμού στο μάτι, φλεγμονής ή όγκου και σε προχωρημένες περιπτώσεις καταρράκτη ή διαβήτη. Το γλαύκωμα αυτού του τύπου μπορεί να είναι ήπιο ή σοβαρό. Οι μέθοδοι θεραπείας εξαρτώνται από το εάν είναι οξύ ή χρόνιο και οι γιατροί προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρωτογενές αίτιο που οδήγησε σε αυτόν τον τύπο γλαυκώματος.

Χαμηλής πίεσης γλαύκωμα

Είναι πολύ σπάνιος τύπος γλαυκώματος. Το οπτικό νεύρο του ματιού καταστρέφεται ακόμα και αν η ενδοφθάλμιος πίεση είναι χαμηλή.

Συγγενές γλαύκωμα

Τα παιδιά που εμφανίζουν με τη γέννησή τους το πρόβλημα, παρουσιάζουν συμπτώματα όπως θολά μάτια, φωτοευαισθησία και δακρύρροια. Η ορθή αντιμετώπιση σε αυτές τις ηλικίες είναι χειρουργική αφού οι παρενέργειες των φαρμάκων στα παιδιά είναι άγνωστες. Η χειρουργική επέμβαση συνήθως είναι ασφαλής και αποτελεσματική.

Τα στάδια εξέλιξης του γλαυκώματος είναι:

Πρώτο στάδιο

Το γλαύκωμα συνήθως στα πρώϊμα στάδια δεν προκαλεί συμπτώματα. Έτσι, ελλείμματα του οπτικού πεδίου δεν υπάρχουν πάντοτε κατά τα πρώιμα στάδια της νόσου.

Δεύτερο στάδιο

Με τη πάροδο του χρόνου, η βλάβη των οπτικών ινών εκδηλώνεται με βαθμιαία απώλεια της περιφερικής όρασης.

Τρίτο στάδιο

Καθώς το γλαύκωμα εξελίσσεται, αναπτύσσονται περιοχές σοβαρά μειωμένης αντίληψης στο εκτός “κεντρικής περιοχής” τμήμα του οπτικού πεδίου, επιτρέποντας τελικά στον πάσχοντα να βλέπει μόνο το κεντρικό τμήμα μιας εικόνας λόγω περιορισμού της περιφερικής όρασης.

Τέταρτο στάδιο

Αν δεν ανακαλυφθεί έγκαιρα το γλαύκωμα ή αν η θεραπεία συνεχώς παραμελείται, τότε η βλάβη από την περιφέρεια επεκτείνεται και προς το κέντρο.

Πέμπτο στάδιο

Με τη πάροδο του χρόνου το γλαύκωμα μπορεί να καταλήξει σε μόνιμη τύφλωση.

Τα φάρμακα αποτελούν την πιο κοινή και πρώιμη θεραπευτική αντιμετώπιση του χρόνιου γλαυκώματος ανοικτής γωνίας που αποτελεί και την πλέον συχνή μορφή γλαυκώματος. Είναι σε οφθαλμικές σταγόνες που λαμβάνονται πολλές φορές την ημέρα ή σε χάπια. Ορισμένα μειώνουν την παραγωγή του υδατοειδούς υγρού του οφθαλμού ενώ άλλα βελτιώνουν τη ροή προς τα έξω με αποτέλεσμα την μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Τα αντιγλαυκωματικά φάρμακα θα πρέπει να λαμβάνονται τακτικά και σε συνεχή βάση. Κάποια από αυτά είναι δυνατόν να προκαλέσουν κεφαλαλγίες, θολερή όραση, αίσθημα τσιμπίματος ή να επηρεάσουν τον καρδιακό ρυθμό ή την αναπνοή.

Αν σας παρουσιαστεί κάποιο από αυτά τα προβλήματα θα πρέπει να ενημερώσετε τον οφθαλμίατρό σας ώστε ή να τροποποιήσει τη δόση ή να αλλάξει τη φαρμακευτική αγωγή.

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε ότι πρέπει να βάζετε τις σταγόνες ή να παίρνετε τα χάπια για μεγάλο χρονικό διάστημα -όσο χρειάζεται για να ελέγχεται η πίεσή σας. Δυστυχώς πολλοί ξεχνούν ή και διακόπτουν τη θεραπεία αφού το γλαύκωμα συχνά δεν παρουσιάζει συμπτώματα.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Πλην της φαρμακευτικής αγωγής, το γλαύκωμα σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπιστεί και με εφαρμογή laser (Selective Laser Trabeculoplasty και Laser Ιριδοτομής).

Ειδικότερα:

Selective Laser Trabeculoplasty (SLT)

To SLT αποτελεί μια αποτελεσματική προσέγγιση στη θεραπεία του γλαυκώματος.

Μπορεί να εφαρμοσθεί ως συνακόλουθη της φαρμακευτικής αγωγής ή ως εναλλακτική θεραπεία εκεί όπου τα φάρμακα ή η χειρουργική επέμβαση έχουν αποτύχει. Επιπλέον, είναι μια ευέλικτη θεραπευτική προσέγγιση αφού μπορεί να επαναληφθεί –εάν κριθεί αναγκαίο- ανάλογα με την ανταπόκριση του ασθενούς.

Το SLT είναι μια ήπια μη-θερμική και μη-παρεμβατική μέθοδος αντιμετώπισης της υψηλής ενδοφθάλμιας πίεσης που σχετίζεται με το γλαύκωμα. Μειώνει κατά 25% την ενδοφθάλμιο πίεση, σε ποσοστό 75% με 85% των ασθενών που έχουν υποβληθεί στη συγκεκριμένη θεραπεία.

Σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με SLT, η φαρμακευτική αγωγή ή άλλες μορφές θεραπείας αποτελούν την ενδεδειγμένη μέθοδο αντιμετώπισης του γλαυκώματος.

Laser Ιριδοτομής (Laser Iridotomy)

To Laser ιριδοτομής χρησιμοποιεί μια ιδιαίτερα εστιασμένη δέσμη φωτός για να δημιουργήσει μια οπή στο εξωτερικό άκρο της ίριδας. Το άνοιγμα αυτό επιτρέπει στο υδατοειδές υγρό του ματιού να κινείται ανάμεσα στον πρόσθιο θάλαμο του ματιού και τον οπίσθιο θάλαμο, δηλ. την περιοχή πίσω από την ίριδα μειώνοντας έτσι την πίεση του ματιού. Το laser ιριδοτομής συνήθως αποτρέπει την αιφνίδια αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεση που μπορεί να συμβεί σε ένα οξύ επεισόδιο γλαυκώματος κλειστής γωνίας.

Κατά τη διάρκεια του laser κάποιοι έχουν την αίσθηση καύσου. Συνήθως όμως δεν αισθάνονται πόνο μετά το laser.

H θεραπεία με laser ιριδοτομής δε χρειάζεται νοσηλεία σε νοσοκομείο. Ο ιατρός θα πρέπει να εξετάσει τον ασθενή μία ώρα μετά την εφαρμογή του laser ενώ θα ορισθεί ένα πρόγραμμα επισκέψεων και παρακολούθησης μετά από αυτό.

Υπάρχει περίπτωση και μετά το laser ιριδοτομής να συνεχιστεί η υψηλή ενδοφθάλμια πίεση. Ο ασθενής τότε χρειάζεται στενή παρακολούθηση και σε ορισμένα άτομα απαιτείται επιπλέον αντιμετώπιση, όπως η χρήση κολλυρίων, προκειμένου να μειωθεί η πίεση του ματιού.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Σκοπός της χειρουργικής επέμβασης του γλαυκώματος είναι να δημιουργηθεί μία οπή για την αποχέτευση του ενδοφθάλμιου υγρού. Αν και μπορεί να γίνει οποτεδήποτε, συνήθως εφαρμόζεται όταν αποτύχει η φαρμακευτική και η αγωγή με Laser. Για αρκετό διάστημα μετά την επέμβαση θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κολλύρια προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος μόλυνσης και oιδήματος

Επιπλέον, οι τακτικές επισκέψεις στον οφθαλμίατρο είναι ιδιαίτερα σημαντικές ιδίως τις πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση.

Σε ορισμένους ασθενείς η χειρουργική αντιμετώπιση είναι αποτελεσματική και σε ποσοστό 80-90% η πίεση του οφθαλμού μειώνεται. Αν όμως το άνοιγμα στο εξωτερικό άκρο της ίριδας κλείσει και πάλι, τότε μπορεί να χρειαστεί και δεύτερη επέμβαση.

Στο ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ λειτουργεί τμήμα γλαυκώματος με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή του.

Στις εγκαταστάσεις του Κέντρου μας, εξειδικευμένοι οφθαλμίατροι αφού αξιολογήσουν το ατομικό και κληρονομικό ιστορικό κάθε ασθενή ξεχωριστά, θα προχωρήσουν στην εξέταση πέντε παραγόντων προκειμένου να διαγνώσουν την ύπαρξη γλαυκώματος:

• της ενδοφθάλμιας πίεσης – Τονομέτρηση,
• της μορφολογίας του οπτικού νεύρου – Οφθαλμοσκόπηση,
• του οπτικού πεδίου – Αυτόματη Περιμετρία,
• της εκτίμησης των μορφολογικών μεταβολών – OCT,
• της τομογραφίας των οπτικών θηλών – HRT,
• του ελέγχου της γωνίας όπου συναντάται η ίρις με τον κερατοειδή. 

Ειδικότερα:

Τονομέτρηση

Με την τονομέτρηση ο ιατρός θα μετρήσει την ενδοφθάλμια πίεση. Οι φυσιολογικές πιέσεις συνήθως κυμαίνονται μεταξύ 12-22 mmHg (τα “mmHg” αναφέρονται σε “χιλιοστά υδραργύρου” που είναι η μονάδα μέτρησης της πίεσης του ματιού).

Οφθαλμοσκόπηση

Ο οφθαλμίατρος θα εξετάσει το βυθό του ματιού σας και ειδικά το οπτικό νεύρο. νεύρο. Νεύρο που παρουσιάζεται “άσπρο” ή “κοίλο” ή δεν έχει το υγιές ροζ χρώμα αποτελεί ένδειξη για την ύπαρξη γλαυκώματος.

Οπτικά Πεδία

Είναι ένα ειδικό τεστ με το οποίο καταγράφεται ολόκληρο το πεδίο της όρασης. Αλλοιώσεις οι οποίες οφείλονται στο γλαύκωμα εμφανίζονται στο οπτικό πεδίο και επισημαίνουν την έκταση του προβλήματος.

Οπτική τομογραφία (ΟCT)

Η περιγραφή της ανατομικής βλάβης του οπτικού νεύρου στο γλαύκωμα όπως αποδίδεται με την OCT είναι ένα πολύ σπουδαίο εργαλείο και για την πρώϊμη διάγνωση της νόσου αλλά και για την σταδιοποίηση και ανίχνευση πιθανής μεταβολής. Τα ευρήματα της εξέτασης έχουν σημαντική αξία στην πράξη και σε συνδυασμό με τα περιμετρικά δεδομένα από την εξέταση των οπτικών πεδίων αποτελούν το κλειδί για την εκτίμηση της γλαυκωματικής βλάβης.

Τομογραφία των οπτικών θηλών (HRT)

Με την τοπογραφία των οπτικών θηλών αναγνωρίζονται οι ασθενείς των οποίων η ανατομική κατασκευή του οπτικού τους νεύρου μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη γλαυκώματος. Αποτελεί μια αξιόπιστη μέθοδο για την καταγραφή, την παρακολούθηση και τη συγκριτική μελέτη της διάγνωσης και διαχρονικής εξέλιξης του γλαυκώματος.

Γωνιοσκοπία

Με την εξέταση της γωνιοσκοπίας ο οφθαλμιατρος θα ελέγξει εάν η γωνία όπου η ίρις συναντά τον κερατοειδή είναι “κλειστή” ή “ανοικτή”. Αυτό βοηθά τον ιατρό να εντοπίσει εάν το γλαύκωμα είναι χρόνιο ή οξύ. 

Τα αποτελέσματα από αυτές τις εξετάσεις θα οδηγήσουν τους ιατρούς του ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ στη διάγνωση του τύπου του γλαυκώματος. Η στάθμιση όλων των παραγόντων θα οδηγήσει στην έναρξη ή όχι της θεραπείας του γλαυκώματος.

Αν γνωρίζετε ότι έχετε γλαύκωμα, είστε ένα βήμα μπροστά από χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι το αγνοούν. Είμαστε κοντά σας για να φροντίσουμε την προστασία της όρασής σας από το γλαύκωμα για τα επόμενα χρόνια.

Ως γλαυκωματικός ασθενής η σχέση σας με το Κέντρο μας θα είναι ιδιαίτερη αφού την χαρακτηρίζουν οι συχνές σας επισκέψεις σε εμάς. Συγκεκριμένα, θα χρειασθεί να μας επισκέπτεσθε: στην αρχή κάθε εβδομάδα ή κάθε μήνα έως ότου τεθεί υπό έλεγχο η πίεση του ματιού σας και κατόπιν κάποιες φορές το χρόνο για τα καθιερωμένα check-up ακόμα και αν η πίεση του ματιού σας είναι σε ασφαλές επίπεδο.

Μέσα από αυτή τη στενή σχέση συνεργασίας μεταξύ ασθενούς και γιατρού, θα θέλαμε να σας συμβουλεύσουμε:

• Να θυμάστε να παίρνετε τα φάρμακά σας τακτικά. Βάλτε μέσα στην καθημερινή σας ρουτίνα και τη φαρμακευτική σας αγωγή.
• Να γνωρίζετε καλά το όνομα και τη δόση από κάθε φάρμακο που παίρνετε.
• Βεβαιωθείτε ότι και οι γιατροί άλλων ειδικοτήτων που πιθανόν σας φροντίζουν, γνωρίζουν ότι έχετε γλαύκωμα και γνωρίζουν τα φάρμακα που παίρνετε για την θεραπεία του.
• Δίνετε προσοχή στο πως αισθάνεσθε τα μάτια σας και αναφέρατε κάθε ασυνήθιστη αλλαγή που θα παρατηρήσετε στον οφθαλμίατρό σας.
• Προγραμματίστε έγκαιρα τα καθιερωμένα τσεκ-απ σας.
• Φροντίζετε τα μάτια σας. Κρατήστε τα καθαρά. Εάν είστε γυναίκα προσέχετε τα καλλυντικά σας, χρησιμοποιώντας Μη τρίβετε τα μάτια σας και εάν έχετε χειρουργηθεί ίσως μη αλλεργικά προϊόντα. είναι καλό να φοράτε γυαλιά όταν κολυμπάτε, παίζετε τέννις ή άλλα σπορ που απαιτούν προσοχή στα μάτια.
• Φροντίζετε το υπόλοιπο σώμα σας. Το να διατηρείτε το σώμα σας σε καλή φυσική κατάσταση είναι το ίδιο σημαντικό με την φροντίδα των ματιών σας.
• Προσέχετε τη δίαιτα και τη διατροφή σας, γυμνάζεσθε τακτικά -συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για το πρόγραμμα γυμναστικής-, αποφεύγετε το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση καφέ, μην πίνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, μειώστε το αλάτι στο φαγητό σας και διατηρείτε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα.
• Τέλος, προσπαθήστε να μειώσετε το άγχος στη ζωή σας και βρείτε χρόνο για ξεκούραση και διασκέδαση.

Θυμηθείτε: η υγεία των ματιών σας … φροντίδα μας καθημερινή!

Στο ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ εξειδικευμένοι οφθαλμίατρο, με τη βοήθεια σύγχρονης τεχνολογίας, δίνουν απάντηση σε κάθε οφθαλμολογικό σας πρόβλημα!